Historia haftu i jego popularność

Przemysł tekstylny wzniósł się na swoje wyżyny i możemy podziwiać – oraz zakładać – coraz to bardziej przemyślane ubrania. Najnowsze materiały, najbardziej wydajne oraz komfortowe dla użytkownika, są stosowane już do produkcji masowej. Powszechna dostępność materiałów do stworzenia idealnych stylizacji sprawia, że projektanci oraz zwykli ludzie wznoszą się na wyżyny kreatywności w zdobieniach.
Jest jednak jeden sposób zdobienia, który jest obecny w naszej kulturze od tysięcy lat i ani trochę nie stracił na znaczeniu. Haft to synonim sztuki zdobienia, nieodłączny na przestrzeni wieków, wciąż popularny wśród fanów mody. Skąd się wzięło samo haftowanie i kiedy się rozpowszechniło?

Skąd wziął się haft i dlaczego jest tak popularny?

Tak naprawdę haft i jego geneza nie są pewne – wiemy natomiast, że już kilka tysięcy lat przed naszą erą haftowali Chińczycy (którzy są prekursorami wielu współczesnych wynalazków) oraz Indianie. Na bliższych nam terenach, haftowanie pojawiło się stosunkowo niedawno, bo około V wieku przed naszą erą. Jak to się stało? Oczywiście dzięki traktom handlowym, łączącym nasz kontynent z Dalekim Wschodem oraz materiałami przywożonymi stamtąd przez kupców.
Rozkwit sztuki haftu przypada na średniowiecze. Wówczas to wyszywanie zawitało nie tylko na dwór, ale też… do chat prostych kobiet. To właśnie swojej prostocie zawdzięcza popularność. Wyszywanie było możliwe przy odrobinie umiejętności oraz materiałów, a doskonale zabijało czas, w chacie, gdy na zewnątrz panowała niepogoda. Haft był nawet nazywany zajęciem czekających, bo doskonale sprawdzał się na monotonne chwile.
Oczywiście w bardziej ambitnych kręgach, haftowanie stało się wysoce pożądaną i szanowaną sztuką. Przywiezione do Polski tkaniny włoskie były ozdabiane haftowanymi wzorami, często ku podkreśleniu naszej tradycji. Wzory ludowe były powszechne na wszelkiego rodzaju strojach, barwne, różnokolorowe i rzucające się w oczy. Hafty stały się podstawową ozdobą każdego dworskiego i prostego stroju.

Ewolucja i rewolucja – haft maszynowy

W XIX wieku nastąpiła prawdziwa rewolucja, dzięki której haftowanie stało się jeszcze bardziej rozpowszechnione w przemyśle odzieżowym. Pojawiły się wówczas pierwsze hafciarki mechaniczne, zdolne wytwarzać to, co panie domu czy szlachcianki, jednak jeszcze szybciej i dokładniej. Z biegiem czasu haft zyskał jeszcze bardziej skomplikowane formy, dzięki rozwojowi technologii informatycznej.
Hafciarki komputerowe potrafią wykonać dowolny wzór zaprojektowany przez naszą wyobraźnię. Haftowanie na ulubionych częściach garderoby jeszcze nie było tak proste, umożliwiając dowolną personalizację kurtek, spodni, butów. To już nie tylko tradycyjne, kwieciste wzory znane z ludowych strojów, tak popularne przez setki lat. Teraz zauważymy fantazyjne wzory lub dokładne odwzorowania rzeczywistych obrazów na naszych ubraniach z wykorzystaniem haftu – wszystko dzięki nowoczesnym technologiom.

Rozwój rodzajów haftu – haft polski, angielski, matematyczny, krzyżykowy

Kolejnym z powodów, dla których haft stał się tak popularnym zajęciem oraz sposobem na zdobienie naszych strojów, jest jego uniwersalność. Sposób haftowania można dostosowywać pod wieloma względami, co przełożyło się na wypracowanie wielu odmiennych od siebie technik, które służą zgoła innym zdobieniom i celom.
Najpopularniejszym rodzajem haftu jest wyszywanie krzyżykowe. Metoda ta polega na wykonywaniu haftu w kształcie krzyżyków na powierzchni przypominającej siatkę, która ma oczka rozmieszczone w równomiernych odstępach. Korzystając z haftu krzyżykowego można wytwarzać proste, ale też skomplikowane wzory – najczęściej spotykany jest w serwetkach, obrazach, poszewkach.
Bardzo znanym jest także haft angielski. Nie raz spotkałeś go przy jakimkolwiek odświętnym stole – z jego pomocą tworzone są koronki czy zdobienia przy obrusach. Wymaga niezwykłej dokładności, ale prezentuje się bardzo elegancko.
Modnym rodzajem haftu zdaje się także haft matematyczny. Bazuje on na kształtach geometrycznych, cechuje się symetrią oraz dokładnością – wręcz hipnotyzuje swoją rekurencyjnością niczym fraktale. Doskonały sposób, by przyciągnąć wzrok, czy to na części garderoby, czy zdobiąc element wystroju pomieszczenia.